Regula Ysewijn (37) is helemaal weg van erfgoed

De Wintertuin Ursulinen in Sint-Katelijne-Waver is een adembenemende plek. Hier zaten kinderen uit de hele wereld, ook Britse, maandenlang op internaat. Regula Ysewijn neemt alle details in zich op, van de glas-in-loodramen tot de muurschilderijen en de keramieken tegels op de vloer. Wij kennen haar van Bake Off Vlaanderen, maar eigenlijk verdiende de culinair historica al veel eerder haar sporen in Engeland.

Welk gevoel valt over je heen hier in de Wintertuin?

Het is alsof je een andere wereld binnenstapt. Je ontsnapt hier even aan de dagelijkse realiteit, wat een verademing is. De kans om te tijdreizen bij een bezoek aan erfgoed vind ik heerlijk.

Stap je wel vaker binnen op erfgoedplekken?

Ik ben een absolute geschiedenisgek. Brits erfgoed interesseert me al van kindsbeen af. Met mijn ouders kozen we elk jaar een thema voor onze Engelandreis. Onze eerste reis ging bijvoorbeeld over Koning Arthur. Een jaar op voorhand al lazen we reisgidsen en leefden zo vol spanning naar die reis toe. Het moment zelf was voor mij leuker dan een pretpark bezoeken. Ik nam gretig alle cultuur in me op… en ben daar eigenlijk nooit mee gestopt.

Ga je soms bewust op zoek naar Britse plekken in ons land?

Afgezien van de begraafplaatsen en loopgraven in de Westhoek zijn er weinig echt Britse plekken in ons land. Er zijn wel kopieën. Ik woon vlakbij Kasteel Den Brandt in Antwerpen. Dat is bijvoorbeeld een klein uitgevallen kopie van het Engelse kasteel Chatsworth, in Derbyshire. In de buurt vind je veel Engelse cottages. Geen idee hoe dat komt. Fascinerend, toch? Ik woon zelf in een huis van 1905. Het voelt goed je te laten omringen door muren die verhalen kunnen vertellen.

Hoe sta je tegenover Herita vzw die met 'Open Monumenten' onroerend erfgoed ontsluit voor het brede publiek?

Heel positief. Open Monumenten creëert in zijn werking een draagvlak rond erfgoed. Het is niet toevallig dat Herita zich spiegelt aan de National Trust in het Verenigd Koninkrijk. Erfgoed zit in het DNA van elke Brit. Een zondagnamiddag doorbrengen op een National Trust Property met scones en koffie is daar heel normaal. Daar zouden we bij ons meer moeten kunnen op inzetten.

U hebt als culinair historica duidelijk voet aan de grond in Engeland. Hier wordt voeding veel minder met erfgoed geassocieerd, tenzij in streekmusea als het Bakkerijmuseum in Veurne.

Britten hebben op dat vlak een uitgesproken etiquette. Toen mijn eerste boek uitkwam in 2015 moest ik in België vaak het vooroordeel doorprikken als zou de Engelse keuken slecht zijn. Dat klopt niet en dat probeer ik met mijn boeken ook te bewijzen. In mijn Brits Bakboek, in het Engels ‘Oats in het North, Wheat from the South’, leg ik de link tussen klimaat, welke gewassen er groeien en hoe dat zijn invloed heeft op de regionale gerechten.  In België zijn we helaas elke vorm van culinaire etiquette kwijtgespeeld.

 

Hier hebben we dan de cafécultuur waar u over schreef in het boek ‘Authentieke Belgische Cafés’.

Aan alle uitbaters stelde ik de vraag of ze hun café graag als beschermd erfgoed zouden laten erkennen. Het antwoord was telkens negatief. De redenering was dat anderen teveel zouden opleggen wat ze wel en niet mochten doen in hun café, terwijl er voor het café vaak al generaties lang goed zorg voor wordt gedragen.

Ik pleit ervoor dat er binnen de erfgoedwereld coaches worden opgeleid die horecamensen op een respectvolle manier bijstaan, zodat dergelijke cafés kunnen beschermd worden en waarbij ook rekening wordt gehouden met de café - eigenaars.

Het lijkt mij belangrijk bepaalde cafés te beschermen. Als een brouwerij bijvoorbeeld een authentieke koer wilt afbreken dan zou een bescherming dat kunnen tegengaan, want een koer is ook een uniek stukje café erfgoed.

Hoe is de Britse National Trust bij u beland?

Ze vroegen me om het ‘National Trust Book of Puddings’ te schrijven, en dat naar aanleiding van mijn boek ‘Pride and Pudding’ over de geschiedenis van de Britse pudding gerechtjes.

Zij vinden het interessant dat ik als buitenstaander naar hun eetcultuur kijk. Zo staat in het Brits Bakboek een essay over toast en hoe uniek Brits dat is. In Engeland krijgen vrouwen na een bevalling nog steeds toast en thee. Het zit er ingebakken in de cultuur om toast te serveren op elk mogelijk moment van de dag.

In mijn meest recente boek, de Downtown Abbey Christmas Cookbook, leg ik de link tussen de opkomst van suffragettes en de eerste vrouwelijke, culinaire auteurs. Fantastisch toch dat je via voeding over belangrijke tendensen in de maatschappij kan schrijven?

Ik werk graag samen met de National Trust. Soms doe ik ook research voor hen, zoals de geschiedenis van de afternoon tea of scones blootleggen. Ik verleen verder ook consultancy, bijvoorbeeld bij de inrichting van de keuken van een kasteel of, net nog, een tearoom aan een theaterzaal die moest ingericht worden volgens de tijd waarin het ooit gebouwd werd. Ik maak dan als het ware een historisch mood board.

Met welk boek bent u nu bezig?

Ik ben volop bezig aan de research over het Belgisch culinair erfgoed, een boek dat in 2022 moet verschijnen. De geschiedenis van de regio’s hangt nauw samen met de geschiedenis van de eetcultuur.

We kijken er naar uit! Hartelijk bedankt voor het gesprek.

Met dank aan vzw Wintertuin voor de hartelijke ontvangst, www.visitwintertuin.be Boeken van Regula Ysewijn zijn te koop bij Luddites Met dank aan ontwerpster Katerin Theys, www.katerintheys.com