Wat hebben Fort Breendonk en kasteel Wijnendale met elkaar gemeen?

Waarom? Tijdens de Achttiendaagse Veldtocht, van 10 mei tot 28 mei 1940, verbleef koning Leopold III als opperbevelhebber van het Belgisch Leger op beide locaties.

Het fort van Breendonk nabij Willebroek maakt deel uit van de Antwerpse Fortengordel. Net als in de Eerste Wereldoorlog trok het Belgisch Leger zich terug naar Antwerpen. De Generale Staf zetelde al sinds 1939 in het fort omdat de oorlogsdreiging reëel werd. Toen met Operatie Fall Gelb de Duitsers op 10 mei 1940 ons land binnenvielen, werd ook koning Leopold III er ondergebracht. Van hieruit coördineerde hij met zijn militaire raadgevers de Achttiendaagse Veldtocht die de opmars van de Duitsers moest vertragen. Op 16 mei al werd duidelijk dat de Duitsers een overmacht vormden. Het fort werd opgegeven en de koning en het opperbevel verhuisden naar het kasteel van Wijnendale nabij Torhout in West-Vlaanderen.

Tijdens de oorlog werden in het fort Joden en verzetsstrijders op barbaarse wijze mishandeld. Velen vonden er de dood. Na de Bevrijding mishandelde het verzet er op zijn beurt tal van collaborateurs.

Leden van Open Monumenten kunnen hier hun bon inruilen voor 1 x gratis toegang en met hun lidkaart punten sparen en omruilen tegen een interessant voordeel.

In het kasteel van Wijnendale werd de kiem van de latere Koningskwestie gelegd. De Belgische regering zag al snel in dat de Duitsers niet te stuiten waren en wilde vluchten naar het buitenland. De koning daarentegen wilde naar het voorbeeld van zijn vader koning Albert I bij zijn soldaten blijven als opperbevelhebber. Leopold had als tiener de Eerste Wereldoorlog meegemaakt aan de zijde van zijn vader en heeft hem zijn hele leven voor diens houding tijdens de oorlog blijven bewonderen.

In de Leopoldkamer van de waterburcht wordt het laatste dramatische gesprek tussen Leopold en zijn ministers geënsceneerd. Het gesprek vond plaats op 25 mei 1940 en betekende de definitieve breuk van de koning met zijn regering. Meteen na dit gesprek vertrok de regering in ballingschap naar Londen. Leopold bleef en werd op 28 mei 1940 in de gouverneurswoning in Brugge door de Duitsers krijgsgevangen gemaakt.

Leden van Open Monumenten betalen een toegangsprijs van € 3 in plaats van € 5.